وایمکس (wimax) اصطلاحی ابداعی و مخفف کلماتی است که به معنای قابلیت تبادل و استفاده اطلاعات در سطح جهانی برای دستیابی از طریق میکروویو می باشد. (Worldwide Interoperability for Microwave Access) چیزی که وایمکس در هسته خود دارد شامل استانداردهای مبتکرانه ای می شود که هدف آن تضمین کارکرد و هماهنگی امواج رادیویی باند پهن بی سیم برای استفاده ی مشتریان از فروشنده ای به فروشنده ی دیگر می شود.
وایمکس سیستم ارتباطی و دیجیتالی بی سیم می باشد. همچنین به عنوان پروتکل 802.16 توسط (IEEE) شناخته شده که جایگزینی برای شبکه های بی سیم نواحی شهری تعیین شده است. وایمکس می تواند دستیابی بی سیم به پهن باند را فراهم سازد (BWA)که تا 30 مایل (50 کیلومتر) برای ایستگاه های ثابت و 3 تا 10 مایل (5 تا 15 کیلومتر) برای ایستگاه های سیار را پوشش می دهد. برعکس، استاندارد های شبکه های بی سیم محلی برای سیستم Wi-Fi در پروتکل 802.11 در اکثر حالت ها تنها به 100 تا 300 فوت (30 تا 100 متر) محدود شده است
با وایمکس سرعت داده ها در شبکه هایی مانند Wi-Fi به سادگی پشتیبانی می شود. اما موضوع تداخل
کاهش می یابد. وایمکس بر روی هر دوی فرکانس های مجاز و غیر مجاز قابل اجراست که بدین وسیله محیطی تحت کنترل فراهم ساخته و الگوی اقتصادی قابل رشدی را برای امواج قابل حمل بی سیم ایجاد می سازد.
وایمکس می تواند برای شبکه های بی سیم دقیقا به طور مشابه ای با پروتکل های رایج Wi-Fiمورد استفاده قرار گیرد. وایمکس نسل دوم پروتکلی است که استفاده موثر تری از پهنای باند و جلوگیری از تداخل امواج را امکان پذیر ساخته و امکان سرعت های داده ی بالاتری بر روی مسافت های طولانی تر را ممکن می سازد.
وایمکس می تواند یک نقطه مرکزی را برای مشتریان فراهم سازد. علاوه بر آنکه چنین امکاناتی برای فراهم کنندگان خدمات، تولید کنندگان، تحلیل گران و محققانی که به تکنولوژی وایمکس،خدمات و محصولات آن علاقه مندند نیز امکان پذیر است. وایمکس اصطلاحی شناخته شده برای توصیف دستیابی اینترنت بی سیم در سرتاسر دنیا به حساب می آید.
مزایا و برتری های وایمکس
نیاز به بستر سازی بنیادی شبکه ها در کشور امری ضروری به نظر می رسد که با ایجاد و برقراری این تکنولوژی جدید امید است که بتوان ضعف ها و نقصان هایی که در شبکه های کشوری وجود دارد را رفع کرده و امکانات و قابلیت های جدیدی را بدان افزود.
شبکه های بنا شده با تکنولوژی وایمکس، جزء شبکه های بی سیم شهری محسوب می شوند که به راحتی می توان با دکل های وایمکس همه شهر و یا شهرک های صنعتی و مناطق استراتژیک را زیر پوشش قرار داده و دسترسی اینترنت پر سرعت برای سازمان ها، ارگان ها و شرکت های تجاری و همچنین منازل مسکونی را امکان پذیر ساخت.ژ
به کمک وایمکس، کانال های ارتباطی مانند Wi-Fiنیز پشتیبانی می شوند و موضوع تداخل امواج نیز کاهش می یابد. یکی از ویژگی های این تکنولوژی عدم نیاز به دید مستقیم بین مشترکان و دکل های BTS می باشد.
از دیگر خصوصیات وایمکس آن است که علاوه بر داده، صدا و تصویر را نیز به خوبی پشتیبانی می کند و سرویسی که ارائه می شود به صورت کاملاً نامحدود می باشد و هیچ گونه محدودیت حجمی و یا زمانی ندارد و این بدان معناست که کاربر می تواند بدون هیچ محدودیت زمانی، در تمام شبانه روز به هر مقدار و حجمی که پهنای باندش اجازه می دهد فایل بگیرد و یا بارگذاری داشته باشد.
یکپارچگی مودم، فرستنده و گیرنده ی رادیویی در سایز بسیار کوچک و قابل حمل و امکان نصب بسیار آسان آن نیز جزو برتری هایی محسوب می شود که نسبت به سایر فن آوری های مشابه خود داراست. امکان مدیریت مودم کاربر از راه دور توسط شرکت و کارشناسان فنی و قابلیت به روز رسانی نرم افزارهای مودم نیز در زمره ی این گونه موارد قرار می گیرند.
عدم نیاز به دید مستقیم میان مودم سمت کاربر و آنتن مرکزی و شعاع فوق العاده زیاد تحت پوشش آن در حین سرعت بالای انتقال داده نیز از جمله ویژگی های دیگر آن محسوب می شود
کاربردهای عملی وایمکس
مهم‌ترین خصوصیت و برتری وایمکس که باید عنوان گردد همان قابلیت سیار بودن آن است که موجب می شود این تکنولوژی را وارد لپ تاپ ها، کامپیوترهای دستی و در نهایت گوشی های تلفن های همراه سازد و این امکان را به آن ها می دهد که دیگر کاربران برای استفاده از اینترنت پر سرعت نیاز به استقرار در یک مکان خاص و یا محدوده ی بسیار محدود نداشته باشند و بتوانند در هر حال و حتی در حال حرکت نیز با سرعت های بالا از این امکان بهره مند گردند.
یکی از ویژگی های جالب و قابل توجه در این مورد بار گذاری اطلاعات بر روی گوشی ها می باشد که می تواند برای جنبه های تبلیغاتی بسیار موثر واقع گردد و آن هم بدین صورت است که مثلاً فردی که در حال گذر از یک پل هوایی است به یک باره حجمی از اطلاعات بر روی گوشی وی فرستاده می شود که می تواند در قالب تصویر، صوت و غیره باشد که برای جنبه های تبلیغاتی بکار گرفته شود و یا تعداد قابل توجهی افراد که روزانه از مترو استفاده می کنند که در هر ایستگاه نوع خاصی از تبلیغات می تواند برای این افراد فرستاده شود که این جنبه ها موج جدیدی از این فن آوری فوق العاده را در دنیای امروزی نمایان می سازند.
یکی از دلایل همه گیر نشدن استفاده کاربردی از کارت های بانکی و حذف از سیستم پرداخت های خرد در برخی کشورها از جمله ایران، عدم وجود زیر ساخت های لازم جهت گسترش شبکه های انتقال داده برای برقراری ارتباط بین هزاران دستگاه POS و ATM موجود در کشور می باشد. لذا این تکنولوژی به عنوان فن آوری پیشرفته در عرصه ی فن آوری اطلاعات می تواند موثرترین و کاراترین راه حل موجود باشد تا این خلل موجود را حل کند و سیستم خرید از فروشگاه ها، سازمان ها و شرکت های تجاری را آسان سازد.
توسعه ی ظرفیت تجارت الکترونیکی نیز از دیگر جنبه هایی است که حائز اهمیت می باشد. راه اندازی تدارک الکترونیکی در کشورهایی نظیر ایران، به توسعه ی ICT و افزایش قابلیت های دولت و پردازش تراکنش ها به شکل موثرتری منجر خواهد شد که فواید آن در بخش های دیگر نظیر پرداخت ها و مالیات ها، تخصیص منابع مالی و تامین اجتماعی آشکار می شود. که البته تحقیقات بیشتری برای یافتن بهترین شیوه ی پیاده سازی این گونه سیستم ها در کشورهای در حال توسعه مورد نیاز است.
قابلیت امنیت بالای داده هایی که در این شبکه وجود دارد موجب می شود تا داده ها به صورت رمز گذاری شده منتقل شوند و دسترسی به داده ها فقط با داشتن مجوز مربوطه ( به صورت usernameو password ) امکان پذیر باشد و کاربران و علی الخصوص کاربران سیار بتوانند در هر نقطه ای با داشتن چنین اجازه ای به این شبکه متصل شده و از امکانات ویژه ی آن برخوردار گردند.
علاوه بر این همانطوری که ذکر شد در برنامه های این تکنولوژی، استفاده از سرویس هایی همچونVoIP نیز گنجانده شده است که ممکن است این تکنولوژی را به عنوان یکی از رقبای سیستم موبایل کلاسیک تبدیل کند.
ایجاد یک شهر یا شهرک الکترونیکی نیز از جمله اهداف این تکنولوژی برای رسیدن به آن می باشد که بدین وسیله بتوان موجبات آماده سازی چنین بستری را فراهم سازیم و البته تسهیلات و امکانات بسیار زیاد دیگری نیز هستند که در اینجا مجال گفتن آن ها نیست.
